Bilimsel çalışmalara ve inovasyona önem veren üniversitemiz, dünyanın önemli gen merkezlerinden biri olan ülkemizin zengin gen kaynaklarını koruma ve çoğaltma çalışmalarına destek oluyor. Üniversitemizin desteklediği proje ile yapılan araştırmada, Türkiye'de Karayaka koyun ırkında ilk defa bir doğumda birden çok kuzu elde edilmesini sağlayacak bir gen üzerinde mutasyon tespit edildi.
Üniversitemiz Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Koray Kırıkçı, çoğunlukla Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen Karayaka ırkı koyunlarda çoklu doğuma etki eden genler üzerinde araştırma yaparak "Karayaka Irkında Çoklu Doğum Üzerine Etkili Olan Genetik Varyasyonların Araştırılması Projesi"ni hazırladı. KAEÜ Bilimsel Araştırma Komisyonu tarafından desteklenen proje kapsamında Samsun, Ordu, Tokat ve diğer bölgelerde yetiştirilen Karayaka ırkı koyunlarından kan örnekleri alan Kırıkçı, üniversitemiz laboratuvarında GDF9 geni gibi çoklu doğumda etkili olan bazı aday genler üzerindeki genetik değişimleri araştırdı. Bu çalışma ile çoklu doğum üzerine etkisi olan GDF9 geni üzerinde gen mutasyonu tespit eden Kırıkçı, ortaya çıkarılan mutant alleli (mutant DNA gen dizilimi), Karayaka ırkı koyunları için ilk defa tanımlama başarısı gösterdi. Uluslararası bilimsel bir dergide yayımlanan çalışmaya ait DNA sekans sonuçları filogenetik ve benzeri çalışmalarda araştırmacıların faydalanabilmesi için Amerikan Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi'ne (NCBI) gönderildi. Değerlendirme sonucunda Karayaka ırkı koyunlarda ilk defa bulunan mutant alleli, bir Türk bilim insanının çalışması olarak kayıtlara geçti.
Kırıkçı: “Mutant Gen 100 Koyundan 180 Kuzu Elde Etme İmkânı Sağlıyor“
Araştırmanın genetik ıslah çalışmaları için ilham kaynağı olacağını ve Türkiye'de farklı genotiplerde bu mutant allel gen çeşidinin çalışılabileceğini aktaran Dr. Koray Kırıkçı, kültür ırkı koyunlarda yapılan çalışmalarda normal sürülerde 100 koyundan 120 kuzu alınabildiği gözlemlenirken mutant allele sahip olan sürülerde ise 100 koyundan 180 kuzu alındığına dikkat çekti. Kırıkçı, ülkemizde Karakaya koyun ırkında ilk defa mutant varyasyonu tespit ettiklerini ve sonuçların genetik ıslah çalışmaları açısından umut verici fırsatlar oluşturacağını söyledi.
Bu araştırmanın gelecekte yerli ırklardaki kuzu verimine olumlu etki yapabileceğine işaret eden Dr. Koray Kırıkçı sözlerini şu şekilde sürdürdü: ‘’ DNA düzeyinde yapılacak çalışmalar ile çoklu doğum üzerinde etkisi olan mutasyonların sürü içerisinde tespit edilmesi ve ilgili mutasyonları taşıyan koyunların damızlık olarak elde tutulması gerekiyor. Böylelikle sürü içerisinde ilgili mutasyonların frekansı arttırılarak çoklu doğum oranları da arttırılabilir. Bununla birlikte III. Tarım ve Orman Şurası'nda 2023 yılında insan nüfusu kadar küçükbaş hayvan sayısının arttırılması hedefleri doğrultusunda, koyun başına doğacak kuzu sayılarının çoğaltılması için moleküler teknikler kullanarak geleneksel ıslah çalışmalarına genetik katkı vermeyi hedefliyoruz.’’